Blog

Adwokat to ważny, prawniczy zawód zaufania publicznego. Już sama geneza jego nazwy wskazuje na szczególną jego rolę. Łacińskie słowo „advocare”, od którego wywodzi się termin „adwokat”, oznacza bowiem „wzywać na pomoc”. Wykonywanie zawodu adwokata polega więc przede wszystkim na świadczeniu pomocy prawnej. Jednym z podstawowych gwarantów jakości tej pomocy jest natomiast opisana w niniejszym wpisie tajemnica adwokacka. 

Adwokat – kim jest i po co mu tajemnica?

Aby zostać w Polsce adwokatem, trzeba spełnić szereg ustawowych wymogów, w tym w szczególności:

• Mieć nieskazitelny charakter i swym dotychczasowym zachowaniem dawać rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu adwokata;
• Korzystać z pełni praw publicznych oraz mieć pełną zdolność do czynności prawnych;
• Ukończyć wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskać tytuł magistra lub ukończyć zagraniczne studia prawnicze uznane w naszym kraju;
• Odbyć w Polsce aplikację adwokacką i zdać państwowy egzamin adwokacki. (Z zastrzeżeniem możliwości zwolnienia z tych wymogów niektórych osób. Do tego grona należą profesorowie i doktorzy habilitowani nauk prawnych. Zwolnione z tego obowiązku mogą być także osoby, które zajmowały wcześniej stanowiska sędziego, prokuratora lub wykonywały zawód radcy prawnego albo notariusza).

Wszystkie powyższe wymogi służą przede wszystkim temu, aby każda osoba wykonująca w Polsce zawód adwokata miała odpowiednie kompetencje. Te zaś mają zagwarantować klientom profesjonalną i rzetelną obsługę.

Pewność tę ma dodatkowo pogłębić uregulowana przepisami instytucja tajemnicy adwokackiej.

Czym dokładnie jest tajemnica adwokacka?

Tajemnica adwokacka zobowiązuje adwokata do zachowania w tajemnicy wszystkiego, czego dowiedział się w trakcie udzielania pomocy prawnej.

Tym samym, tajemnica adwokacka służy ochronie interesów klienta, stanowiąc dla niego gwarancję relacji pełnej zaufania i wzajemnego szacunku.

Tajemnica adwokacka – przepisy

Tajemnica adwokacka uregulowana została przede wszystkim w artykule 6 Prawa o adwokaturze. Przepis ten ma następujące brzmienie:

• Adwokat obowiązany jest zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawnej.
• Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie może być ograniczony w czasie.
• Adwokata nie można zwolnić od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej co do faktów, o których dowiedział się udzielając pomocy prawnej lub prowadząc sprawę.
• Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie dotyczy informacji:
  • udostępnianych na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
  • przekazywanych na podstawie przepisów rozdziału 11a działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540, 1598, 2076, 2105, 2262 i 2328)– w zakresie określonym tymi przepisami.

Co dokładnie to oznacza?

Z powyższego wynika więc nieograniczony czasowo charakter tajemnicy adwokackiej. Charakterystyczną cechą jest też brak możliwości jej ograniczenia do jakichkolwiek faktów, o których adwokat dowiedział się w trakcie świadczenia swoich usług. (Oczywiście z wyjątkiem niektórych informacji niezwykle istotnych, udostępnianych odpowiednim organom na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, a także na podstawie konkretnych przepisów Ordynacji Podatkowej).

Co jednak bardzo ważne, powyżej wskazany przepis, choć niewątpliwie jest kluczowy w kontekście zagadnienia tajemnicy adwokackiej, nie jest ani całościową, ani też wyłączną regulacją dotyczącą zakresu tej instytucji.

Tajemnica adwokacka (i konieczność jej poszanowania) wynika bowiem również z samej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (w szczególności z przepisów stanowiących o prawie do sądu, prawie do obrony czy prawie do poszanowania prywatności), a także z ustaw proceduralnych. W tym kontekście należy wymienić przede wszystkim:

• Art. 178 pkt 1 i art. 180 § 2 Kodeksu postępowania karnego;
• Art. 261 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego;
• Art. 83 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Dodatkowe regulacje dotyczące tajemnicy adwokackiej znaleźć można również w paragrafach 19 i 20 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeks Etyki Adwokackiej).

Potrzebują Państwo pomocy adwokata? Pozostajemy do Państwa dyspozycji i chętnie pomożemy w każdej sprawie!