Blog

Blog

Odpowiedzialność karna za znęcanie się nad zwierzętami

Jak wskazuje Ustawa o ochronie zwierząt: zwierzę to istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, której człowiek jest winien poszanowanie, ochronę i opiekę. Zwierzę absolutnie nie jest więc rzeczą, o czym niektórzy – zdaje się – czasami zapominają. Jak wygląda odpowiedzialność karna za znęcanie się nad zwierzętami? Zapraszamy do lektury!

Jakie zachowania mogą zostać uznane za znęcanie się nad zwierzętami?

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. Ustawy o ochronie zwierząt przez znęcanie się nad zwierzętami rozumieć należy „zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień”. Każde więc zachowanie, które powoduje powstanie bólu lub cierpienia zwierzęcia bądź też dopuszcza do takiego stanu, wpisuje się w tą definicję.

W dalszej części rozpatrywanego przepisu ustawodawca pokusił się o wymienienie kilkunastu przykładowych sytuacji, kiedy można mówić o znęcaniu się nad zwierzętami. To między innymi:

  • Umyślne zranienie lub okaleczenie zwierzęcia;
  • Znakowanie zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie;
  • Używanie do pracy albo w celach sportowych lub rozrywkowych zwierząt chorych bądź zbyt młodych czy zbyt starych;
  • Bicie zwierząt twardymi i ostrymi przedmiotami;
  • Przeciążanie zwierząt pociągowych i jucznych;
  • Używanie urządzeń zmuszających zwierzęta do przebywania w nienaturalnych pozycjach;
  • Złośliwe straszenie lub drażnienie zwierząt;
  • Utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania;
  • Porzucenie zwierzęcia przez właściciela;
  • Stosowanie okrutnych metod w chowie lub hodowli;
  • Organizowanie walk zwierząt;
  • Zoofilia;
  • Wystawianie zwierzęcia domowego lub gospodarskiego na działanie warunków atmosferycznych, które zagrażają jego zdrowiu lub życiu;
  • Transport żywych ryb lub ich przetrzymywanie bez dostatecznej ilości wody;
  • Utrzymywanie zwierzęcia bez odpowiedniego pokarmu lub wody przez okres, który wykracza poza minimalne potrzeby danego gatunku.

Podkreślić należy jednak, że podane w ustawie zachowania to tylko niektóre sytuacje, które spełniają znamiona definicji znęcania się nad zwierzętami. Aktualne orzecznictwo pokazuje, że katalog ten absolutnie nie jest zamknięty.

Czy za znęcanie się nad zwierzętami grozi odpowiedzialność karna?

Tak! Cytowana już wyżej Ustawa o ochronie zwierząt wprost wskazuje, że znęcanie się nad zwierzętami to przestępstwo, za które grozi kara określona w artykule 35 tego aktu prawnego.

Mowa tu o karze pozbawienia wolności do 3 lat. Jeżeli natomiast udowodnione zostanie, że sprawca takiego czynu działał ze szczególnym okrucieństwem, kara pozbawienia wolności może wynieść od 3 miesięcy do nawet 5 lat.

Oprócz kary pozbawienia wolności, sąd w stosunku do osoby, która znęcała się nad zwierzęciem, orzeka także nawiązkę w wysokości od 1 000 zł do 100 000 zł na wskazany cel związany z ochroną zwierząt.

Warto także zauważyć, że zgodnie z art. 35 ust. 3 ww. ustawy w razie skazania za przestępstwo znęcania nad zwierzęciem, sąd orzeka przepadek zwierzęcia, jeżeli sprawca jest jego właścicielem.

Sąd może także nałożyć zakaz posiadania wszelkich zwierząt lub określonej kategorii zwierząt oraz zakaz wykonywania zawodów i działalności powiązanych ze zwierzętami od roku do nawet 15 lat.

Odpowiedzialność karna za znęcanie się nad zwierzętami – ujęcie praktyczne

Aktualne orzecznictwo pokazuje przy tym, że kary za znęcanie się nad zwierzętami nie są wymierzane jedynie we właścicieli kotów czy psów. Dotyczyć mogą także nieprawidłowego traktowania koni, świnek morskich, różnego typu gadów, płazów czy nawet ryb. O tym ostatnim przesądził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 grudnia 2016 r. o sygn. akt II KK 281/16. Wskazał w nim na powagę problemu transportowania ryb poza środowiskiem wodnym.

Należy także zaznaczyć, że w trakcie postępowania karnego zdarza się, że analizowany jest nie tylko fakt wyrządzenia krzywdy zwierzęciu. Znaczenie ma także sam zamiar zadania mu bólu czy cierpienia.

Podsumowanie: Odpowiedzialność karna za znęcanie się nad zwierzętami

Znęcanie się nad zwierzętami to poważne przestępstwo, za które grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat. W przypadku działania ze szczególnym okrucieństwem kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

Oprócz kary pozbawienia wolności na znęcających się nad zwierzętami czekają także inne konsekwencje, w tym:

  • Nawiązka w wysokości od 1 000 zł do 100 000 zł na wskazany cel związany z ochroną zwierząt;
  • Przepadek zwierzęcia (jeżeli sprawca jest jego właścicielem);
  • Możliwe orzeczenie o zakazie posiadania zwierząt;
  • Możliwe orzeczenie o zakazie wykonywania zawodów powiązanych ze zwierzętami.

Przestępstwo znęcania się nad zwierzętami nie obejmuje przy tym jedynie nieprawidłowego zachowania w stosunku do psa czy kota. Rozciąga się ono także na gady, płazy, ryby, konie oraz inne gatunki zwierząt. Możliwe jest także badanie przez sąd samego zamiaru zadania zwierzęciu bólu i cierpienia.