Blog

Wiele osób mających pomysł na biznes obawia się założenia własnej działalności gospodarczej. Przyczyną tego są najczęściej liczne obowiązki i obciążenia, które wiążą się z prowadzeniem firmy. Receptą na takie obawy może być działalność nierejestrowana. W niniejszym artykule opisujemy wady i zalety tego rozwiązania. 

Działalność nierejestrowana – czym jest?

Działalność nierejestrowana (nazywana również działalnością nieewidencjonowaną) do polskiego porządku prawnego wprowadzona została w 2018 r.

Rozwiązanie to umożliwia osobom fizycznym prowadzenie drobnej działalności z licznymi uproszczeniami, w tym zwłaszcza z pominięciem obowiązku rejestracji firmy w rejestrach, takich jak Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) czy Krajowy Rejestr Sądowy (KRS).

Działalność nieewidencjonowana, mimo posiadania cech tradycyjnej działalności gospodarczej, na gruncie przepisów nie jest tak traktowana, tak długo, jak tylko przychody z jej tytułu nie przekraczają miesięcznie 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od lipca do grudnia 2024 r. limit przychodów w działalności nierejestrowanej to dokładnie 3 225 zł.

Działalność bez rejestracji można przy tym wykonywać jedynie, jeżeli w okresie poprzednich 60 miesięcy nie mieliśmy zarejestrowanej własnej firmy.

W ramach działalności nieewidencjonowanej ponadto nie można wykonywać niektórych rodzajów działalności.  Chodzi w szczególności o te, które wymagają uzyskania koncesji lub zezwolenia.

Działalność nierejestrowana – zalety

Podstawową zaletą działalności nieewidencjonowanej jest zwolnienie z większości obowiązków i obciążeń, które towarzyszą tradycyjnej działalności gospodarczej. Co jednak dokładnie to oznacza?

• Brak obowiązku rejestracji działalności w CEIDG, KRS i urzędzie skarbowym;
• Brak konieczności opłacania składek na ubezpieczenia w ZUS-ie, które są obowiązkowe dla podmiotów prowadzących standardową działalność gospodarczą;
• Brak obowiązku składania ZUS-owskich deklaracji;
• Możliwość rozliczania się z tytułu podatku dochodowego raz do roku w formie zeznania podatkowego PIT-36 (a więc z pominięciem comiesięcznych lub cokwartalnych zaliczek na podatek);
• Możliwość wystawiania faktur i rachunków;
• Brak konieczności prowadzenia skomplikowanej księgowości (obowiązuje tu bowiem uproszczona ewidencja sprzedaży);
• Możliwość łączenia działalności nieewidencjonowanej z pracą na etacie, z umową zlecenia i z umową o dzieło.

Działalność nieewidencjonowana – wady

Działalność nierejestrowana to jednak nie tylko same zalety i ułatwienia, ale także pewne ograniczenia, limity, wyłączenia i obowiązki. Wśród najważniejszych z nich wymienić należy przede wszystkim:

• Stosunkowo niską kwotę miesięcznego przychodu, którą można osiągnąć w ramach działalności nieewidencjonowanej;
• Brak możliwości wykonywania działalności nierejestrowanej w przypadku niektórych rodzajów działalności oraz w okresie 5 lat po prowadzeniu biznesu w tradycyjnej formie;
• Brak definicji działalności nieewidencjonowanej w ustawie o VAT, przez co może powstać konieczność rozliczania się w tym zakresie (zaznaczyć jednak należy, że większość działalności nieewidencjonowanych korzysta ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT);
• Konieczność posiadania kasy fiskalnej, gdy wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności i rolników ryczałtowych przekroczy 20 000 zł w ciągu roku;
• Brak ubezpieczenia zdrowotnego, a co za tym idzie brak dostępu do publicznej ochrony zdrowia;
• Brak ubezpieczenia chorobowego, a więc brak prawa do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego;
• Mniejsze możliwości dochodzenia swoich praw w razie ewentualnych sporów z kontrahentami.

 Podsumowanie: Działalność nierejestrowana – wady i zalety

Działalność nierejestrowana to rozwiązanie wprost skrojone pod osoby, które chcą przetestować swój pomysł na biznes bez konieczności rejestracji firmy. Za jego pomocą można bowiem realizować biznesowe plany z zachowaniem większości możliwości, które niesie ze sobą własna działalność gospodarcza.

Trzeba jednak pamiętać, że działalność nieewidencjonowana wiąże się także z licznymi ograniczeniami, wyłączeniami i obowiązkami. Szczególnie zwrócić należy w tym kontekście uwagę na miesięczny limit przychodów, którego przekroczenie powoduje, że prowadzona działalność bez rejestracji staje się pełnoprawną działalnością gospodarczą.